به گزارش خبرگزاری مهر، پدرام پاک‌آیین صبح امروز شنبه (18 دی‌ماه) در نشست راهبرد رسانه‌ای پلیس و در جمع سردبیران و دبیران گروه‌‌های اجتماعی روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها با بیان این مطلب افزود: حادثه نویسی، یکی از دشوارترین شاخه‌های روزنامه‌نگاری است؛ چرا که نیازمند شجاعت، رازداری، تسلیم ناپذیری و در کنار آن برخورداری از دانش حقوقی و جرم‌شناسی است.
وی از خبرنگاران صفحات حوادث مطبوعات به عنوان منادیان پیشگیری از جرایم یاد کرد و افزود: حادثه‌نویسان مطبوعات ما زردنویس نیستند، بلکه رنگ واقعی پدیده‌های اجتماعی را انعکاس داده و با تکیه بر دو عنصر هشداردهی و تحلیل، به افزایش آگاهیهای عمومی و پیشگیری از وقوع حوادث تلخ کمک می‌کنند.
مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت ارشاد با اشاره به وجود سه دیدگاه علمی درباره صفحات حوادث روزنامه‌ها گفت: بر مبنای دیدگاه اول اینگونه اخبار نظم روانی جامعه را به هم می‌ریزند، قُبح اعمال مجرمانه را از بین می‌برند، رفتارهای بزهکارانه را رواج مییدهند و برای افرادی که تمایلات تبهکارانه دارند، جنبه بدآموزی دارند.
پاک‌آئین اضافه کرد: صاحبان دیدگاه دوم بر این باورند که انعکاس این قبیل رویدادها به هر شیوه و با هر کیفیت شناخت بیشتری از وضعیت جغرافیایی جرایم، افزایش یا کاهش وقوع جرم و عوامل مؤثر آن به دست می‌دهد و بستری مناسب برای آسیب‌شناسی اجتماعی فراهم می‌آورد. علاوه بر این باعث می‌شود مخاطبان آموزش ببینند و در مقابله با آسیبهای اجتماعی هوشیار و مراقب باشند.
وی در ادامه با یکسویه شمردن هر دو دیدگاه مذکور افزود: علاوه بر این دو دیدگاه، دیدگاه سومی هم هست که نحوه تنظیم و شیوه انعکاس اخبار حوادث را در کارکرد اجتماعی آنها تعیین کننده می‌داند و معتقد است با تأیید بر سه عنصر اطلاع‌رسانی، آسیب‌شناسی و هشداردهی می‌توان صفحات حوادث همه مطبوعات حتی مطبوعات زرد را در مسیر آگاه‌سازی جامعه و پیشگیری از وقوع جرم قرار داد.
مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت ارشاد با اشاره به سابقه طولانی حادثه‌نویسی در مطبوعات کشور یادآور شد: در گذشته، حادثه‌نویسی غالباً با رویکردی توصیفی و در قالب قصه‌های عامه‌پسند صورت می‌گرفت و بیش از توجه به ارزشهای خبری به عناصر تعلیق، کشش، تحریک احساسات و هیجانات و ارضای حس کنجکاوی مخاطب نظر داشت در حالی که در سالهای اخیر، خبرنگاران این حوزه با فاصله گرفتن از نوشتارهای توصیفی، به تحلیل و آسیب‌شناسی روی آورده و آن را جایگزین قصه‌گویی صرف کرده‌ا‌ند.
پاک‌آئین با مثبت ارزیاب کردن رویکرد برخی از خبرنگاران حوادث به انعکاس نظرات حقوقدانان، جامعه‌شناسان و روانشناسان پیشنهاد کرد: از آنجایی که نمی‌توان جنبه سرگرم کنندگی صفحات حوادث را نادیده گرفت و با توجه به اینکه شاید بخش قابل توجهی از مخاطبان این صفحات، انگیزه خواندن مطالب تحلیلی صرف را در قالب ستونهای مستقل نداشته باشند، می‌توان از تحلیل‌های کارشناسی در خلال و متن اخبار حادثه‌ای سود جست.
وی ضعف مخاطب شناسی و توجه ناکافی به اقتصاد رسانه را از دلایل بزرگنمایی اخبار حادثه‌ای در معدودی از مطبوعات کشور برشمرد و گفت: توجه به هیجان‌زا بودن اخبار حادثه‌ای به جای ارزش خبری آنها از نظر حرفه‌ای مطلوب نیست و جایگاه اینگونه اخبار در تیترها و ستونهای روزنامه‌ها نباید ارزش خبری آن را فراتر برد، زیرا برجسته‌سازی اینگونه اخبار، صرف نظر از نقایص حرفه‌ای احساس امنیت را در مخاطب کاهش داده و به بهداشت روانی او لطمه می‌زند در حالی که احساس امنیت از حقوق مخاطب رسانه است و همه باید از آن صیانت کنیم.
مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت ارشاد با یادآوری حقوق متهمان در قانون مجازات اسلامی تصریح کرد: گاهی در برخی از صفحات حوادث، صفحات یا القابی نظیر گُرگ شیطان و کفتار برای نامگذاری متهم و تبدیل او به ضد قهرمان به کار می‌رود که در وهله اول با اصل بی‌طرفی و اجتناب از ارزشگذاری در خبر منافات دارد و در وهله بعد، با حقوق متهم و مجرم سازگار نیست.
پاک‌آئین با اشاره به ظرفیت ذاتی صفحات حوادث برای جذب مخاطب تصریح کرد: با وجود این ظرفیت ذاتی و امکان استفاده از تکنیک‌های متنوع گزارش‌نویسی استفاده از این تعابیر، شایسته مطبوعات ما نیست و از زوایه اخلاق حرفه‌ای نیز نباید به آن دامن زند.
وی با اشاره به تحقیقات علمی صورت گرفته در خصوص نحوه انعکاس جرایم در چند روزنامه کشور گفت: مطابق این تحقیقات، روزنامه‌ها غالباً بر ارتکاب برخی از انواع خاص جرایم مانند قتل، سرقت، کیف‌قاپی، کلاهبرداری و تجاوز به عنف توجه بیشتری داشته و در نتیجه افکار عمومی نیز نسبت به این جرایم حساس‌تر شده‌اند.
مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت ارشاد افزود: در جداول به دست آمده 56 درصد از محل اخبار حادثه‌ای روزنامه‌ها شامل جرایم علیه اشخاص و اموال است در این بین قتل، سرقت، کلاهبرداری و جعل، بیشترین عناوین را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین در این نشریات، جرایمی که در حوزه استان تهران به وقوع پیوسته با 68 درصد بیشترین بازتاب را نسبت به جرایم سایر نقاط کشور داشته است که دلیل آن را می‌توان تمرکز نیمی از مخاطبان روزنامه‌ها در تهران دانست.
پاک‌آئین اضافه کرد: نتایج به دست آمده از این تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که مطبوعات به اخبار مربوط به قتل عمد توسط اعضای خانواده و بستگان سببی و نسبی بیشتر از سایر مصادیق این جرم پرداخته‌اند.
وی در پایان، تعامل دوسویه خبرنگاران، دبیران و سردبیران مطبوعات و خبرگزاری‌ها را با حوزه‌های انتظامی، قضایی و جوامع دانشگاهی حقوق، جامعه‌شناسی و روانشناسی در ارائه تحلیل به مخاطبان خود، سودمند ارزیابی کرد و خبرنویسی تحلیلی در حوزه حوادث را در کاهش آسیبهای اجتماعی مؤثر دانست.
نظر شما